Belgrad Ormanı’nda Bir Şehitlik

Beş yıl önce yürüdüğüm yolda,
aynı izlere rastlıyorsam,
o gün benim için bitmiştir.
(Gökhan Bölükçü) #YolSözleri

Belgrad Ormanı’na her yıl en az bir-iki kez gelir, Büyük Bent etrafında yürür, fotoğraf çeker, piknik yaparız. Her seferinde farklı bir şey dikkatimizi çeker. Öyle ki şaşırmayız bile. Bazen mantar olur bazen ormanın ortasında tarihi bir havuz. Ama bir şehitlik olacağı aklımın ucundan bile geçmezdi. Tarihi bir bölge olduğunu, bir çok Osmanlı Dönemi bent ve kemer olduğunu, hatta taşınan bir köyün olduğunu da biliyordum. Ama bir şehitlik olduğunu duymamıştım. Zaten kitabeyi rastgele gördüğümüzde de şehitlik olduğunu anlamadık. Herhangi bir bilgilendirme tabelası yoktu. Bent için dikilen kitabelerden birisi zannetmiştim.

İnternette küçük bir araştırma ile kitabenin bir şehitlik olduğunu hatta ilginç bir o kadar hüzünlü bir hikayesi olduğunu öğrendim. 1853-1856 yılları arasında Osmanlı ile Rusya arasındaki Kırım Savaşı’ndan sonra terhis olan Alanyalı 13 asker ormanda kaybolur. 1872 yılında Lübnan Valisi Yusuf Franko Paşa askerlerin yerini tesbit ederek bu şehitliği yaptırır. Katolik bir Rum’un Paşalığa kadar yükselmesi de not edilmesi gereken bir nokta.

Kitabede şehitlerin isimleri ile birlikte şu şiirsel ifade yeralmakta.

Burada etti vefat onüçü hükmen şüheda
Gaip olmuş idi bilinmez iken asarı heman
Buldu meşhetlerini yaptı Franko Paşa
Vüzeradan mutasarrufi Cebelü Lübnan’a
İmmeti klai cibali fahri vatandır hakka
Pek güzel oldu musalia şüheda makberesi
Okuyup makrebine ervahına kıl hayır dua.
Şimdi yaz bu makama kıymetli tarihi
Hayır kıldı paşamız, yıl 1872.

2012’ye kadar çalıların arasında görünmez haldeyken çevre düzenlemesi yapılmış.
Kırık halde bulunan kitabe ahşap desteklerle tekrar ayağa kaldırılmış.

Yusuf Franko Paşa Kimdir :

Yusuf Franko Paşa, Osmanlı’nın Vezirliğe kadar kadar yükselmiş Katolik Rum vatandaşlarından birisidir. Lübnan Valiliği yapan paşa ayrıca Türkiye’nin ilk karikatüristlerindendir.