Hacı Selim Ağa Kütüphanesi : Huzur Bahçesi

Hacı Selim Ağa Kütüphanesi, Üsküdar’da balıkçı pazarının hemen arkasında yıllardır önünden geçip gittiğim ancak merak etmeme rağmen içine hiç girmediğim bir yerdi. Kütüphane normalde hafta sonları kapalı olduğu için giremiyordum aslında. Rahşan Tekşen hanımefendinin “Kırkbir Kere İstanbul” kitabında kütüphanenin hikayesini okuyunca merakım daha da artmıştı. Haftasonu yolum yine Üsküdar’a düştüğünde önünden geçtim yine. Bu sefer kapısı açıktı. Hemen girdim içeri. Avluya girer girmez sanki farklı bir zaman dilimine geçtiğimi hissettim. Şehrin karmaşından kurtulup huzur doldu içime. Avlunun ağaçlarla kaplı olmasının yanında kitapların ağırlığının etkisi de vardı elbette.

Kütüphanenin çok nazik bir güvenlik görevlisi var. İç kısımda fotoğraf çekmeme izin vermemesine rağmen avluda çay ikram etmesi ile gönlümü aldı. Kütüphane müdürü de avluda oturuyordu. Kısa bir sohbetimiz oldu kendisi ile. Nadide eserleri barındıran bir yapı. Elyazma eserler iç kısımda özel olarak muhafaza ediliyor. Haliyle oraya giremedim. Ancak tüm el yazmaların tıpkı basımları mevcut. Onları inceleme fırsatı buldum. Orjinalleri olmasa bile kitapların dünyası bambaşka. Allah Hacı Selim Ağa’dan razı olsun.

Peki kim bu Hacı Selim Ağa.

Üsküdar’ın merkezine bu şirin kütüphaneyi ne zaman niye yapmış ? Aslında sadece kütüphane yaptırmamış. Bir de Sıbyan Mektebi varmış yanında. Çeşme yaptırmış suyu Bülbüldere’den gelen. Talebeler hem okusun hem ferahlasın diye. Taş Mektep deniliyormuş ahali arasında. Ancak 1930’lu yıllarda yıkılıp yerine daha büyük bir ilk okul yapılmış. Adı miras kalmış sadece. Hacı Selim Ağa İlkokulu. Üsküdar’dan Altunizadeye çıkarken hemen sağda kalmakta. Okul ve kütüphane yan yana. Bundan daha büyük bir miras bırakılabilir mi ?

Hacı Selim Ağa aslen İranlı bir köle iken Reisülküttab Mustafa Efendi’nin sahip çıkması ile önce azâd ediliyor. Sonra aldığı eğitim ile devlet hizmetine giriyor. Taşıdığı istidat ve çalışkanlığı sayesinde süratle ilerliyor ve üst kademelerde vazifelerde bulunuyor. Son olarak Tersane Eminliğine getirilen Selim Ağa , Sultan III.Selim’in tahta çıkışından sonra savaş gemilerinin yapımını geciktirdiği için idam ediliyor. Böyle güzel bir eser veren bir zat için hazin bir son. Bu sebeple kütüphanenin bahçesinde yer alan mezarının kitabesinde Tersane-i Âmire Emini merhum ve mahfur maktul el-hac Selim Ağa ruhuna Fatiha yazmakta.

Kütüphanenin avlu giriş kapısının üstündeki dönemin meşhur hattatlarından Yesârî Mehmet Efendi’nin hattı ile yazılmış kitabesinde aşağıda ibare yer almakta. Sanki yıkılan okulun hüznü var satırlarında.

“Mükemmel bir kütüphane bina etti li vechillah,
Sigâr-ı ümmete mekteb, kibârına kütübhane”

Küçücük bir yerde bir dünya huzur bulmak isterseniz Hacı Selim Ağa kütüphanesini ziyaret edin. Kütüphanenin hemen arkasında ailesi ile birlikte kabri bulunun Selim Ağa’ya fatiha okumayı da ihmal etmeyin sakın.