Epiktetos : Huzurlu Yaşama Rehberi

Dinlediğim ilk sesli kitap Epiktetos’a ait sözlerden derlenen Kendisinin Efendisi Olmayan Hiç Kimse Özgür Değildir (2000 Yıllık Huzurlu Yaşama Rehberi) isimli kitap oldu. Araba yaptığım bir yolculukta bir iki saatte dinleyerek okumuş oldum.

Dinlerken bazı sözlerine hayran kaldım. Kitaptan derlenen sözler neredeyse kitabın tamamıydı. Aslında Epiktetos’a ait bir kitap günümüze ulaşmamış. Sadece bir öğrencisinin kendisi ile yaptığı sohbetlerden aktardığı sözler bulunmakta. Kitapta bu sözler hem öğrencisinin hem editörlerin yorumları ile karışmaktadır.

Nereye gittiğini bilen insana dünya yol verir.

Epiktetos

Epiktetos Kimdir ?

Epiktetos m.ö. 55 yılında günümüzde Denizli sınırları içinde yer alan Hierapolis kentinde bir köle olarak dünyaya geldi . Efendilerinin Roma’nın asilleri arasında yer almasında dolayı çevresinden iyi eğitim aldı. Yunan Stoacı filozoflardandır. Kuzeybatı Yunanistan’daki Nicopolis’e sürülene kadar Antik Roma’da yaşadı, hayatının büyük bölümü Nicopolis’de geçti ve orada da öldü. Epiktetos sözcüğü Yunanca’da en basit anlamıyla “kazanılmış, elde edilmiş” anlamına geliyor.

Stoa Felsefesi ne demektir ?

Stoa felsefe okulu, Kıbrıslı Zenon tarafından kurulan bir felsefe okuludur. Bu felsefe okulu, ekolünün takipçileri olan ve dönemlerinde düşünsel alanda son derece etkin rol oynayan Epiktetos ve Marcus Aurelius gibi filozoflarla birlikte Roma’da etkili bir konumda bulunmuştur. Ahlak felsefesi alanındaki fikirleriyle Hristiyan felsefesini etkileyen Stoa okulu, doğanın kendi yasaları içinde bir işleyişe sahip olduğunu ileri sürmektedir. İnsan da doğanın bu işleyişin etki alanında bulunan bir parçasıdır.

Kitaptan Alıntılar

Varlık çok şey sahibi olmak değil, az şey istemektir.

Hümanizm ölümden sonra ödül ya da ceza beklentisi olmaksızın iyi olmaya çalışmaktır.

Tanrı sana bir şeyi söylemek istediğinde
bir insana bunları söyletecektir.”

Zengin olan kim midir? Mutlu olan.

Tanrım bana değiştiremeyeceklerimi kabullenmem için sabır, değiştirebileceklerimi değiştirmek için cesaret, farkı anlamak için akıl ver. Stoa Duası

“Eğer istersen, karga da uğur getirir sana.”

Her şeyi bildiğini iddia eden biri yeni bir şey öğrenemez.

İnsanın gerçekten ne olduğunu gösteren şey yaşadığı zorluklara verdiği tepkidir.

Seçim seninse özgürsündür ve seçim seninse başka kimseyi suçlayamazsın.

Doğan her şey bir gün ölecektir. Ben sonsuzluk
değilim. Sadece bir insan evladıyım. Nasıl ki bir saat bir günün parçasıysa ben de bütünün bir parçasıyım.Her şeyi göz önünde bulundurduğunda iyi ve doğru olan insan kendini bu evreni yönetene bırakır.”

Şunu hiç aklından çıkartma: Dışarıda bir şey kaybettiğinde, içinde bir şey kazanmışsın demektir.Ve eğer kaybettiği şey çok kıymetliyse, sakın bir şey kaybettiğini düşünme.

Kendin de yargılanana kadar kimseyi yargılama.

Senin olmayan bir şeyi zaten kaybedemezsin.

‘Fikrim değişmez’ kadar tehlikeli bir laf olamaz.

…eğer filozof gibi yaşamak istiyorsan önce bildiklerini unutmalısın.

‘Benim neyim eksik?’ diye soruyorsun.
Neyin mi eksik? Zihninin kararlılığı. Doğanın sana verdiğin sakinlik.

Her şey geçer. Peki nasıl geçer? Kişi geçmesini bekler.

Kendine gülebilecek insan gülebilecek her şeyi bulur

Sizin ruhunuzu aydınlatacak insanlarla arkadaşlık edin. Başkalarının görüşleri, sıkıntıları bulaşıcı olabilir. Onları üretken olmayan, olumsuz bakış açılarını kabullenerek kendinize kötülük yapmayın.

İster kendi başına ol, ister başkalarının yanında; kendine bir karakter çiz. Sessizlik genel kuralın olsun; ya da sadece gerekli olanı birkaç kelimeyle söyle. Her şeyden de öte başkaları hakkında konuşmaktan sakın . Ne öv, ne yer, ne de başkalarıyla karşılaştır.”

Birinin yanlış yaptığını düşündüğü şeylere hemen karar verme. Önce onu neden öyle yaptığını anlamaya çalış.

Galiba konuşmak kadar dinlemek de bir sanattır…