Keçecizade Fuat Paşa Türbesi : Endülüs’ten Bir Demet

Sultanahmet Meydanı’nın bittiği noktada Marmara Üniversite Rektörlük binasının önünden Çemberlitaş’a çıkan Peykhane Caddesi üzerinde Türkiye’de benzeri olmayan bir yapı bulunmaktadır. Keçecizade Fuat Paşa Türbesi, İstanbul’da ve dahi Türkiye’de sayısı az Endülüs tarzı mimari yapılardan bir tanesidir.

Bu özelliğinde dolayı kalbimizde taht kurmuştur. Sade bir camiye karşılık süslemeleri ve Endülüs tarzı kapı formu ile El-Hamra’dan izler taşıyan şahane bir türbesi vardır. At nalı kapı ve pencereleri Kurtuba Ulu Camii hatırlatmakta.

Keçecizade Fuat Paşa Kimdir ?

Keçecizade Fuat Paşa tanzimat dönemi sadrazamlarındandır. Aslen doktor olan paşa genç yaşta diplomat olmaya karar vermiş ve Londra, Bükreş, Petersburg, Yanya ve Şam’da çeşitli görevlerde bulunmuş. Son olarak Sultan Abdülaziz döneminde sadrazamlığa getirilmiş. Zamanının ileri görüşlü devlet adamlarından olan paşanın devlet kademesinde görevlerinin yanında günümüzde bile etkisi olan bir çok güzel hizmeti olmuş. Galatasaray Lisesi’nin kurucusu olması, Şirket-i Hayriye yani şehir hatları vapurlarının hizmete alınması, Divan Yolu’nun (tramvay yolu) Gülhane kısmının genişletilmesi gibi.

Keçecizade Fuat Paşa Nükteleri

Fuat Paşa’nı tarihe sivri dili ve hazır cevaplığı ile adını yazdırmış bir devlet adamı. Hakkında bir çok nükte anlatılmakta. En meşhuru ise Fransa İmparatoru 3. Napolyon’un Osmanlıyı zayıf gösteren bir konuşmasına karşılık paşanın verdiği cevaptır.

• “Haşmetmeab, siz, bendenize, başka bir devlet gösterebilir misiniz ki, üç yüz senedir, dışarıdan sizlerin, içeriden bizlerin, devamlı tahribine direnebilmiş! Evet, üç yüz senedir, siz dışarıdan, biz içeriden, bu devleti yıkamadık!”

Keçecizade Fuat Paşa & İmparatoriçesi Eugenie

Sultan Abdülaziz onuruna verilen bir akşam yemeğinde Fransız İmparatoriçesi Eugenie Fuad Paşa’nın nüktedanlığını denemek için der ki:
– Paşa elde edilemeyecek bir kadın olmadığını söylemişsiniz. Mesela beni nasıl elde edebilirsiniz?
Fuad Paşa:
– Parayla. Der
İmparatoriçe:
– Ne kadar parayla? diye sorar.
Verdiği tutarı beğenmeyen İmparatoriçe karşısında Fuad Paşa tutarı birkaç kez yükseltir ve sonunda:
– Bir milyon Frank ( 50.000 altın) majesteleri, der.
İmparatoriçe:
– O kadar parayı bir kadına verecek erkek çıkmaz, deyince Fuad Paşa
– O halde anlaştık. Mesele bu parayı verecek kişiyi bulmaya kaldı, der.

Fuat Paşa & Kraliçe Viktorya

Sultan Aziz Londra’da Kraliçe Viktorya ile görüşürken, Kraliçe kulağındaki pırlanta küpeleri Fuat Paşa’ya göstermiş:
“Bunu bana haşmetmeabların ağabeyi Sultan Abdülmecit hediye etmişti, broştu, bir süre göğsüme taktım, sonra kuyumcuya verip küpe yaptırdım, acaba kendileri bana gücenirler mi?”
Fuat Paşa fırsatı kaçırmamış:
“Bilakis efendim, Türkiye’den gelen şeylere daima kulak verdiğiniz için memnun olurlar!”

Fuat Paşa & Sultan Abdülaziz

Devlet Hazinesi Sultan Aziz’in israfını kaldıramamaktadır. Ali Paşa ile Fuat Paşa, huzura giderler, “Mülk – ü milletin sahibinden” fedekarlık isterler!
Sultan Aziz kaşlarını çatar:
“Yani Paşa, sultanların su içtiği altın tasları darphaneye gönderip, onlara bakır tas mı verelim?”
Fuat Paşa lafını hiç çekinmez:
“Padişahım, başımıza bir felaket gelirse, siz ortamızda Konya Ovası’na doğru çekilirken, hanım sultanlar, bu altın taslarla ayrılık çesmesinden su mu içecekler?”

İktidar

Keçecizade Fuat Paşa’ya sormuşlar:

“Paşam, gerçek dostların kimler?”
Paşa şöyle bir düşünmüş:
“Şimdi iktidardayım, bilemem!”

Fuat Paşa & Rus Çarı

Keçecizade Fuat Paşa’ya, Rus Çarı
“Girit Adası’nı kaça satarsınız?” diye sorar.
Fuat Paşa’nın cevabı şöyle olur:
“Aldığımız fiyata”.

Fuat Paşa & Kadınlar

Hariciye nazırlığı zamanında, kendisine yüzsüz bir eda ile
“Fransız kadınlarını nasıl buluyorsunu paşa?” sorusunu yönelten saray kadınlarından birine;
“Ben yağlı boyadan hiç anlamam hanımefendi!!!” cevabını verir.

Fuat Paşa & 3. Napolyon

Fransız imparatoru 3. Napolyon, bir gün opera salonuna girerken, Osmanlı sefiri Keçecizâde Fuat Paşa’nın ayağa kalkmadığını görür ve protokol nâzırı olan memura der ki:
“Gidip sorun bakalım. yoksa kendisini Kanunî’nin elçisi mi zannediyor?”
bu suale Keçecizâde’nin cevabı şu şekilde olur:
“Hâşâ!.. eğer ben Kanunî’nin sefiri olsa idim, sizin kralınız, benim olduğum yere, benden izin almadan girebilir miydi?”

---

Karacaahmet

70 yaşındaki bir hanımın, 30 yaşında bir genç ile izdivaç niyetini aktardıklarında paşa:
“Ahmet müsaade atmez!” diyen paşa , “hangi ahmet?” diye sorarlar
“Karacaahmet” mukabelesini yapar.

Fuat Paşa & Çar I. Nikola

Çar I. Nikola, Keçecizade Fuat Paşa’ya takılmak için, Hz. Muhammed’in miracından söz edip soruyor:
“Peygamberiniz gökyüzüne acaba hangi merdivenle çıktı?..”
Paşanın cevabı hazır: “Hangi merdivenle olacak, sizin İsa’nın çıkarken geride bıraktığı merdivenle.”

Keçecizade Fuat Paşa’ya Atılan Taşlar

Fuat Pasa, sadrazamlık makamına getirildiginde, ilk isi, Istanbul’un yazın toz-topraktan, kısın çamurdan geçilmeyen cadde ve sokaklarını yeni bastan ele almak olmus. Bunları Dogulu bir görünümden kurtarıp Batı baskentlerindeki temizlige ve düzene kavusturmak amacıyla hemen ise koyulmus. Birçok cadde ve sokagı genisletmis, gereken yerlerde yeni cadde ve sokaklar açtırmıs. Kentteki cadde ve sokakların büyük bölümünü parke ile yetmedigi yerde kaldırım taslan ile dösetmis. Bu sayede, Istanbul’un cadde ve sokakları rahat yürünür bir duruma ve estetik bir görünüme kavusmus. Bu isler yapılırken çıkarları bozulanlar; evlerinin, is yerlerinin önü daralanlar; istimlâke maruz kalanlar, Fuat Pasa aleyhine kampanya yürütmüsler, padisaha kadar sikâyetlerde bulunmuslar.
Pasa aleyhindeki bu kampanya ve sikâyetlere gizli destek veren, elestirilerde bulunan makam sahipleri de varmıs. Bunlardan biri bir gün Fuat Pasa’ya:
— Pasam, sayenizde Istanbul, asıl simdi Istanbul oldu. Fakat hayret ettigim nokta, cadde ve sokakların dösenmesinde kullanılan bunca tasın nasıl bulundugudur, demis.
Fuat Pasa, bu soruyu, soranı ve benzerlerini mahçup edecek sekilde, alaylı bir dille cevaplandırmıs:
— Bu isleri yaparken bize o kadar çok tas atıldı ki, onları biriktirip kullanmak sayesinde hiç sıkıntı çekmedik.

Keçecizade Fuat Paşa Türbesi Fotoğrafları